دین آنلاین - 6 ماه پیش

سروش دباغ، فیلسوف و پژوهشگر حوزه فلسفه تحلیلی و قاره‌ای، در یادداشتی جدید به بازخوانی تحول فکری خود از نظریه صدق «مطابقتی» به سوی نظریه صدق «اقناعی-روایی» پرداخته است. این جستار که در پی انتشار دو اثر قبلی او با عنوان «صدق به روایت فرگه و ویتگنشتاین متأخر» و «سلوک اگزیستانسیل، آشکارگی هستی و صدق اقناعی-روایی» منتشر شده، پاسخی است به پرسش‌ها و نقدهای مخاطبان درباره این گذار فلسفی. دباغ در این نوشتار با نقد نظریه‌های سنتی صدق، از جمله «صدق مطابقتی»، «صدق انسجامی» و «صدق کارآمدی»، استدلال می‌کند که این نظریه‌ها برای تبیین مفهوم صدق کافی نیستند. به جای آن، او با تکیه بر آرای ویتگنشتاین متأخر، فوکو و هایدگر، نظریه «صدق اقناعی-روایی» را پیش می‌کشد که در آن، صدق نه بر اساس تطابق با واقعیت عینی، بلکه بر مبنای قدرت اقناع و روایت در «بازی‌های زبانی» شکل می‌گیرد. این نظریه که ریشه در فلسفه زبان و هرمنوتیک دارد، به جای جستجوی حقیقت مطلق، بر فرآیندهای بین‌الاذهانی و تاریخیِ شکل‌گیری معرفت تأکید می‌کند. دباغ با مثال‌هایی از تحولات فکری در علوم تجربی، اخلاق و روان‌شناسی، نشان می‌دهد که چگونه «گفتمان‌های مسلط» در طول زمان تغییر می‌کنند و چگونه این تغییرات بر فهم ما از صدق تأثیر می‌گذارند. برای علاقه‌مندان به فلسفه، این جستار نه تنها مروری است بر تحولات نظریه صدق در فلسفه تحلیلی و قاره‌ای، بلکه پنجره‌ای است به رویکردی نو که می‌تواند پیامدهای عمیقی برای epistemology (معرفت‌شناسی)، فلسفه زبان و حتی علوم انسانی داشته باشد.

آخرین اخبار

برچسب‌ها:   

مطابقتی

 | 

اقناعی

 | 

روایی

 | 

منابع خبری